Het kabinet is gevallen nu Geert Wilders, leider van de PVV, de samenwerking met zijn coalitiepartners beëindigt.
Met zijn besluit trekt hij officieel de steun voor het kabinet in, wat het einde van deze regeringsperiode betekent.
De coalitiepartners VVD, BBB en NSC reageren ontstemd en spreken van een “politiek spel.” Caroline van der Plas (BBB) zegt: „Hij loopt gewoon weer weg.”
Premier Dick Schoof probeerde het nog te redden met een spoedoverleg op dinsdagochtend, maar het gesprek met de vier fractievoorzitters duurde niet langer dan één minuut.
Wilders liet weten dat hij zijn vertrouwen in het kabinet opzegt. De breuk hing al in de lucht nadat de PVV-leider maandag na een kort overleg al waarschuwde: „Dit ziet er niet goed uit.”
Volgens Geert Wilders kwam het stuk op tien aanvullende voorstellen van zijn hand over het asielbeleid.
Hij wilde onder andere een volledige asielstop, het stilleggen van de bouw van opvanglocaties en beperkingen op gezinshereniging. Maar VVD, BBB en NSC wilden daar niet zonder meer mee instemmen.
De andere partijen zeggen dat er nog ruimte was voor overleg, maar dat Wilders bewust op een kabinetsval aanstuurde.
Caroline van der Plas reageerde: „Ik vind het bizar dat hij dit doet. Je krijgt nu een links blok, veel zaken vallen stil. En dat nu. Terwijl er zo veel moet gebeuren.” Op de vraag of ze ooit nog in een regering met Wilders wil: „Ik heb er wel een beetje tabak van, ja.”
Dilan Yesilgöz (VVD) is boos: „Ja, ik ben boos. Dit ging helemaal niet om asiel. Hij loopt gewoon weer weg. Ik zie iemand die geen verantwoording wil dragen. Die zijn kiezers in de steek laat.” Ze vreest dat dit het einde is van een rechtse meerderheid: „Dit is een gemiste kans.”
Ook Nicolien van Vroonhoven (NSC) laat haar onbegrip blijken: „Ik vind het echt on-be-grijpelijk. Kijk hoe je het land nu achterlaat.”
Volgens de drie coalitiepartners had Wilders zijn voorstellen concreter moeten presenteren aan de Tweede Kamer of contact moeten opnemen met zijn eigen staatssecretaris van Asiel, Marjolein Faber.
VVD had zelfs nog aangeboden om gezamenlijk een motie op te stellen als blijk van steun, maar daar wilde Wilders niet op ingaan.
Caroline van der Plas herhaalde dinsdagochtend haar kritiek: „Ik doe niet mee aan Powerplay. Hij lijkt uit te zijn op een kabinetsval. Hij is roekeloos en onverantwoord.”
”De maatregelen liggen op de plank, het mandaat is er, de coalitie staat ervoor. Het is gewoon een kwestie van doen.” Ze waarschuwt: „Wie nu stopt levert Nederland op een presenteerblaadje uit aan links.”
De andere coalitiepartijen twijfelen aan de uitvoerbaarheid van Wilders’ plannen. Veel maatregelen zijn juridisch complex en zouden mogelijk worden afgekeurd door instanties zoals de Raad van State of de rechter.
VVD, BBB en NSC wilden eerst duidelijkheid over wat wettelijk mogelijk is, voordat ze ergens blind hun handtekening onder zetten.
Het politieke toneel in Den Haag ligt daarmee opnieuw open. Hoe het nu verder moet, is op dit moment nog onzeker.